Parametry i funkcje gitary basowej

Zobacz Gitary w sklepie Muzyczny.pl
Zobacz Gitary basowe w sklepie Muzyczny.pl

Gitara basowa jest instrumentem złożonym z wielu części. Wiele aspektów tego instrumentu wpływa na jego brzmienie oraz wygodę gry. Poznanie ich wszystkich pozwoli na zaznajomienie się w jaki sposób działa bas, dzięki czemu będziemy wiedzieć czego potrzebujemy przy wyborze nowej gitary basowej oraz to w jaki sposób ulepszyć już posiadany instrument.

Progi

Każda gitara basowa (oprócz fretless) posiada progi. Mogą być one różnej wielkości. Jeśli nie podoba nam się rozmiar posiadanych progów, można go wymienić. Mniejsze progi pozwalają na większe czucie podstrunnicy, a dzięki większym można używać mniejszej siły do przyciskania strun. Jest to kwestia osobistych preferencji. Koniecznie trzeba je wymienić lub zeszlifować, gdy są zużyte. Pierwszą oznaką zużycia progów najczęściej są zbyt wysokie dźwięki wydawane na niskich progach, mimo tego, że menzura się zgadza pomiędzy pustą struną a progiem dwunastym. Następnie mogą objawić się nawet ubytki. Granie na takich progach nie tylko odbiera przyjemność z gry, ale też może spowodować niemożność właściwego ustawienia menzury, by instrument stroił we wszystkich miejscach na podstrunnicy.

Bezprogowy Fender Precision Bass

Bezprogowy Fender Precision Bass

Klucze

Łatwo wymienialne części gitary basowej. Może się zdarzyć, że jesteśmy sfrustrowani tym, jak często trzeba stroić bas. Zasadniczo występuje to w dwóch wypadkach: instrument już miał fabrycznie założone słabe klucze albo klucze zdążyły się już wyrobić. Ich wymiana nie przysporzy kłopotów, a może poprawić komfort gry. Oprócz kluczy zwykłych są klucze blokowane. Są z reguły droższe, ale ich specjalny mechanizm blokujący pozwala na trzymanie stroju przez bardzo długi czas. Jeśli wymiana kluczy nie pomoże, warto przyjrzeć się także mostkowi. Wtedy wysoce prawdopodobne jest, że w nim może tkwić problem. Wymiana go na lepszy model powinna pomóc pozbyć się kłopotów ze strojeniem.

Klucz basowy Vintage Style

Klucz basowy Vintage Style

Radius podstrunnicy

Parametr, który jest ważny przy wyborze gitary basowej to promień podstrunnicy. Współczesne basy Fendera mają w większości przypadków 9.5”. Starsze miały 7.25”. Mniejszy radius dla wielu basistów oznacza bardziej komfortową grę, choć do szybszej gry bardziej odpowiednie są gitary basowe z większymi promieniami, ponieważ nie trzeba przyciskać progów z taką siłą jak przy mniejszych promieniach. Przy wolniejsze grze ważne jest jednak odpowiednie czucie instrumentu, które umożliwiają mnie promienie.

Menzura

Parametr ten wpływa na odczucia związane z danymi rozmiarami strun założonymi na gitarze basowej. Standardem dla czterostrunowych basów jest menzura 34”. Basy z krótszą menzurą (np. 30”) potrzebują grubszych strun, ponieważ cieńsze będą na nich zbyt luźne, najcieńsze zestawy mogą wręcz „wisieć”. Dzięki temu basy z krótszą menzurą nie tylko będą miały bliżej siebie progi i z reguły grubsze struny, ale też bardziej staromodne brzmienie (najlepszy przykładem jest sławny bas Paula McCartney). Basy z jeszcze dłuższą menzurą pozwalają na założenie strun cieńszych. Szczególnie ważne jest to przy pięciostrunowych gitarach basowych. Dzięki menzurze 35” najgrubsza struna B nie będzie zbyt luźna.

Fender Mustang Bass z menzurą 30

Fender Mustang Bass z menzurą 30″

Przetworniki

Warto zwrócić jakiego typu przetworniki występują w gitarze basowej już przy jej zakupie. Oczywiście można je później wymienić na inny model, ale utrudniona będzie ich wymiana na inny model (np. przetwornik gryfowy Jazz na Precision). Warto w takich sytuacjach sprawdzić jakie żłobienie jest wykonane w drewnie korpusu. Gdy żłobienie nie pasuje do danego typu przetwornika, trzeba je poszerzyć, co utrudnia wymianę przetwornika. Problem ten nie występuje nigdy w przypadku wymiany przetworników tego samego typu (np. Precision na Precision). W większości przypadków przetworniki wymienia się, gdy uznamy, że ich brzmienie nas nie satysfakcjonuje, ponieważ te zamontowane fabrycznie są miernej jakości. Wymiana słabych przetworników na renomowane może przynieść wspaniałe rezultaty.

Można też wymieniać przetworniki na te z mniejszą mocą wyjściową (outputem) lub większą. Dzięki temu zamieniając nasze „high – outputowe” pickupy na „low – outputowe” zmienimy nasz bas nie do poznania, będzie się świetnie nadawał do grania łagodnych gatunków. Wymieniając „low – outputowe” na „high – outputowe” spowoduje przemianę naszego basu na „bestię”, który przebije się nawet przez najmocniej przesterowane gitary elektryczne. Podobnie jest z barwą naszego basu, tylko tutaj musimy czytać opisy przetworników zamieszczane przez producenta. Np. gdy uznamy, że brakuje nam wybijającej się góry możemy kupić przetwornik podkreślający górkę (LOW: 5, MID: 5, HIGH: 8, oznaczenia mogą się różnić). Kolejnym aspektem jest obecność układu aktywnego wraz z equalizerem. O ile sama wymiana przetworników pasywnych na aktywne i na odwrót nie jest problematyczna, to instalacja EQ na gitarze basowej wymaga dodatkowych potencjometrów i gałek.

Przetworniki typu single-coil

Przetworniki typu single-coil

Drewno

Kolejnym parametrem jest rodzaj wykorzystanego drewna w korpusie. Wpływa ono w znaczący sposób na brzmienie.

Olcha – zrównoważone

Jesion – twardy bas i środek oraz „dzwoneczkowa” góra

Klon – twardy bas i śordek oraz jeszcze jaśniejsza góra

Lipa – wzmocniony środek

Topola – wzmocniony środek i nieznacznie bas

Mahoń – szczególnie wzmocnione niskie tony, a także środek

Aghatis – bardzo podobna charakterystyka do mahoniu

Drewno podstrunnicy nie wpływa znacząco na brzmienie, wpływa jednak na subiektywne odczucie dotyku strun. Gitary basowe z klonową podstrunnicą są jedynie odrobinę jaśniej brzmiące od tych z palisandrową. Spotykane są podstrunnice z hebanu, drewna uważanego za ekskluzywne.

Korpus basowy wykonany z jesionu

Korpus basowy wykonany z jesionu

Podsumowanie

Gitara basowa to złożony instrument. Jej zrozumienie pozwoli nam na osiągnięcie takiego brzmienia, jakie uznajemy za najlepsze dla siebie. Nie można powiedzieć jednoznacznie jaka konfiguracja da nam najlepsze rezultaty, ponieważ każdy ma w swojej głowie inny ideał brzmienia i wygody gry.

Budowa gitary basowej

Budowa gitary basowej
↑ Do góry
Kup w sklepie Muzyczny.pl
Do góry