Zobacz Keyboardy w sklepie Muzyczny.pl
W poprzedniej części omówiliśmy sobie położenie dźwięku C na klawiaturze. W tej natomiast skoncentrujemy się na zapisie nutowym i położeniu nut w obrębie oktawy razkreślnej. Dźwięk C zapiszemy na pierwszej dodanej dolnej.
Zwróćcie uwagę na klucz wiolinowy, który umieszczony jest zawsze na początku każdej pięciolinii. Klucz ten należy do grupy kluczy G i wyznacza położenie nuty g1 na drugiej linii od której rozpoczyna się również pisanie tego znaku graficznego. Klucz wiolinowy służy do notacji muzycznej nut m.in. dla prawej ręki instrumentów klawiszowych takich jak: keyboard czy pianino.
Bezpośrednio obok znajduje się dźwięk D, który umieszczony jest na pięciolinii pod pierwszą linią. Pamiętajcie, że linie liczymy zawsze od dołu, a pomiędzy liniami występują tzw. pola.
Kolejny sąsiadujący dźwięk to E, który umieszczony jest na pierwszej linii pięciolinii.
Kolejny dźwięki znajdujące się pod klawiszami białymi to: F, G, A, H. Dla prawidłowego zapisu w oktawach stosuje się zapis dla oktawy razkreślnej: c1, d1, e1, f1, g1, a1, h1.
Następnym dźwiękiem po h1 będzie już dźwięk należący do kolejnej oktawy czyli c2. Ta oktawa nosi nazwę oktawy dwukreślnej.
Jednocześnie dźwięki od C1 do C2 będą nam tworzyły pierwszą podstawową gamę C-dur, która nie posiada znaków chromatycznych przykluczowych.
Zapis nutowy dla lewej ręki
Dla lewej ręki zapisu nutowego dla instrumentów klawiszowych dokonujemy w kluczu basowy. Klucz ten należy do grupy kluczy f i wyznacza na czwartej linii dźwięk f. Różnica w zapisie pomiędzy kluczem wiolinowym a basowym wynosi o interwał tercji.
Oktawa wielka
Oktawa mała
Krzyżyki i bemole
Krzyżyk jest znakiem chromatycznym podwyższającym dany dźwięk o pół tonu w górę. Oznacza to, że jeżeli przy jakiejś nucie zostaje on postawiony to taką nutę zagrywamy o pół tonu wyżej.
Np.: dźwięk f podwyższony daje fis
Bemol natomiast jest znakiem chromatycznym obniżającym daną nutę o pół jej tonu. Oznacza to, że jeżeli np.: przed nutą e będziemy mieli postawiony bemol, to musimy zagrać dźwięk es.
Np.: dźwięk e obniżony daje es
Wartości rytmiczne
Drugim istotnym elementem zapisu nutowego są wartości rytmiczne. Na początku zajmiemy się tymi podstawowymi regularnymi wartościami muzycznymi. Zostaną one przedstawione chronologicznie zaczynając od tej co najdłużej trwa do tych coraz krótszych. I taką najdłużej trwająca wartością rytmiczną jest cała nuta. Trwa ona przez cały takt w metrum 4/4 i liczymy ją sobie 1 i 2 i 3 i 4 i (raz i dwa i trzy i cztery i). Drugą pod względem długości trwania wartością rytmiczną jest półnuta, która jest o połowę krótsza od całej nuty i liczymy ją: 1 i 2 i (raz i dwa i). Kolejna wartość rytmiczna to ćwierćnuta, którą liczymy: 1 i (raz i) oraz mniejsza o połowę od niej ósemka. Są oczywiście jeszcze drobniejsze wartości rytmiczne takie jak: szesnastki, trzydziestodwójki i sześćdziesięcioczwórki. Jak od razu da się zauważyć wszystkie te wartości rytmiczne są podzielne przez dwa i są to tzw. miary regularne. W późniejszym etapie nauki spotkacie się z miarami nieregularnymi takimi jak np.: triole czy sekstole.
Należy pamiętać również o tym, że każda wartość rytmiczna nuty ma swój odpowiednik w pauzie, czyi prościej mówiąc ciszy w danym miejscu. I tu mamy również pauzę cało nutową, półnutową, ćwierćnutową, ósemkową, czy szesnastokową.
Opisując to w inny sposób w całej nucie zmieści się nam np.: cztery ćwierćnuty lub osiem ósemek, albo dwie półnuty.
Każdą z wartości rytmicznych nuty czy pauzy możemy również przedłużyć o połowę jej wartości. W zapisie nutowym robi się to poprzez dostawienie z prawej strony nuty kropki. I tak jeżeli np.: przy półnucie postawimy kropkę, to będzie ona trwała tyle czasu co trzy ćwierćnuty. Bo w każdej standardowej półnucie mieści nam się dwie ćwierćnuty, więc jeżeli przedłużymy ją o połowę wartości to mamy jedną ćwierćnutę dodatkowo i łącznie wyjdzie nam trzy ćwierćnuty.
Metrum
Metrum umieszczane jest na początku każdego utworu muzycznego i określa nam w jaki stylu muzycznych jest dany utwór. Do najpopularniejszych wartości metrum należą: 4/4, 3/4 i 2/4. W metrum 4/4 jest najwięcej skomponowanych utworów i ta grupa metryczna obejmuje najwięcej stylów muzycznych: począwszy od tańców latynoamerykańskich poprzez rock and roll, a kończąc na muzyce poważnej. Metrum 3/4 to wszystkie walczyki, mazury i kujawiaki, natomiast metrum 2/4 to popularna poleczka.
Górna cyfra w oznaczeniu metrum oznacza to ile wartości ma się znaleźć w danym takcie, a dolna informuje nas jakie to mają być wartości. Czyli w przykładowym metrum 4/4 dostajemy informację, że w takcie mają znaleźć się wartości odpowiadające czterem ćwierćnutą lub jej równowartości np.: osiem ósemek lub dwie półnuty.
Podsumowanie
Na początku ten zapis nutowy może się wydawać pewnego rodzaju czarną magią, dlatego warto tą naukę podzielić sobie na poszczególne etapy. Na początek opanujecie przede wszystkim notację w kluczu wiolinowym głównie oktawy razkreślnej i dwukreślnej. To właśnie na tych dwóch oktawach prawa ręka będzie najwięcej operować. Opanowanie wartości rytmicznych nie powinno sprawiać większego problemu, gdyż ten podział jest bardzo naturalny przez dwa. Każdą większą wartość możemy podzielić na dwie mniejsze równe połówki.
↑ Do góry
