Zobacz Instrumenty dęte w sklepie Muzyczny.pl
Poszukiwanie brzmienia
Całe piękno fletu prostego tak naprawdę znajduje się w jego brzmieniu. Jest ono wynikiem charakterystycznej budowy tego instrumentu, która takie brzmienie jest wstanie uzyskać. Natomiast to czy uzyskane brzmienie będzie pełniejsze, bardziej szlachetne, czy może przeciętne, to już uzależnione jest od materiału z jakiego został nasz instrument wykonany.
W zdecydowanie większości bardziej szlachetne brzmienie mamy szansę uzyskać przy instrumencie drewnianym i to na tych instrumentach bardziej się skoncentrujemy. Jest co najmniej kilkadziesiąt rodzajów drewna jakie jest wykorzystywane do budowy fletów prostych. Są to zróżnicowane gatunki, dlatego też z każdego uzyskujemy inny odcień barwy naszego instrumentu. Do najpopularniejszych należą między innymi: grusza, palisander, bukszpan, oliwka, grenadilla, tulipanowiec, heban, klon, czy śliwa. To na jaki instrument się zdecydować zależy przede wszystkim już od indywidualnych preferencji samego grającego.
Trochę inne preferuje się brzmienie do gry solowej a inne do gry zespołowej. Do gry solowej bardziej odpowiednie są rodzaje drewna, które uzyskują okrągłe, eleganckie i bardziej wyraziste brzmienie. Natomiast do zespołów fletowych lepiej wykorzystywać instrumenty wykonane z drzewa pozwalającego na uzyskanie miększego brzmienia, które jest pd tym względem bardziej stonowane.
Możliwości brzmieniowe
Jak już zostało powiedziane w poprzedniej części naszego poradnika, do najpopularniejszych fletów prostych należą flety sopranowe w stroju C, którego zakres dźwięków obejmuje skala od c2 do d4. Natomiast jeżeli chcemy uzyskać niższe brzmienie, to możemy wykorzystać flet altowy, którego zakres dźwięków obejmuje skala od f1 do g3. Niżej od fletu altowego zagra nam flet tenorowy z zakresem dźwięków od c1 do d3, a najniżej flet basowy, którego skala obejmuje zakres dźwięków od f do g2. Z kolei najwyżej brzmiącym będzie flet sopranino o skali dźwięków od f2 do g4. To są te najpopularniejsze odmiany fletów prostych, których układ rozmiarów jest właściwie identyczne jak przy innych instrumentach dętych np.: saksofonach. Oczywiście są jeszcze inne mniej popularne odmiany np.: flet prosty basowy w stroju C, czy flet kontrabasowy, subkontrabasowy lub sub-subkontrabasowy. Dzięki tak szerokiej palecie różnych odmian fletu prostego jesteśmy wstanie znaleźć zastosowanie dlatego instrumentu niemal w każdym gatunku i tonacji muzycznej.
Rodzaje i systemy palcowania
Do najpopularniejszych rodzajów palcowania należy system niemiecki i barokowy. Obowiązuje on przy większości fletów szkolnych i dlatego już przed dokonaniem zakupu powinniśmy wiedzieć, czym się różnią pomiędzy sobą obydwa systemy, żeby dokonać najtrafniejszego wyboru. Najistotniejszą różnice odnajdziemy w palcowaniu dźwięku F przy instrumencie sopranowym, które na pierwszy rzut oka jest prostsze w systemie niemieckim niż barokowym. W systemie niemieckim trzy dolne otwory wszystkie zostają otwarte, natomiast w barokowym systemie tylko zostaje otwarty trzeci od dołu otwór, co zmusza nas do zakrycia dwóch dolnych otworów. Oczywiście tak naprawdę to jest to tylko kwestia pewnego technicznego przyzwyczajenia, ale nie tym aspektem ułatwienia powinniśmy się kierować, bo to ułatwienie w dalszej perspektywie może przynosić nam dyskomfort.
Należy spojrzeć dalej w bardziej z rozwinięte chwyty umożliwiające zagranie nam dźwięków podwyższonych lub obniżonych. I tu przy systemie niemieckim możemy mieć problemy z prawidłowym strojeniem przy próbie wydobycia np.: dźwięku Fis, którego dla osiągnięcia czystej intonacji wymagać będzie od nas bardziej skomplikowanego palcowania. Z tego też powodu zdecydowana większość podręczników ukierunkowana jest na system barkowym, który w szerszym kontekście edukacyjnym jest bardziej przyswajalny dla ucznia.
Jak rozpoznać naocznie system barokowy a jak niemiecki
Flety proste bez względu na to pod jaki system zostały zbudowane wyglądają niemal identycznie. Taka widoczną naoczną różnicą jest to, że w systemie barokowym otwór dźwięku F w przypadku fletu sopranowego lub dźwięku B w przypadku fletu altowego jest większy od pozostałych otworów.
Podwójne otwory
Dwa dolne otwory w standardowych fletach prostych umożliwiają nam zagranie nuty podwyższonej. Przy instrumencie sopranowym będą to dźwięki C/Cis i D/Dis. To właśnie dzięki temu czy zakrywamy jedną z dwóch dziurek, czy obydwie dziurki mamy możliwość podwyższania lub obniżania dźwięku.
Konserwacja fletu
I tak jak w przypadku fletu plastikowego wystarczy go nam tylko dobrze wyczyścić i wypłukać, tak w przypadku fletu drewnianego należy go od czasu do czasu jeszcze dodatkowo konserwować. W celu ochrony instrumentu przed wilgocią generowaną podczas gry, flet drewniany musi być oliwiony. Oliwienie to utrzymuje pełne piękno brzmienia i reakcji. W przypadku braku takiej konserwacji instrument nasz może stracić na jakości swojego brzmienia, a otwór wylotowy zacznie nabierać niepożądanej szorstkości. To jak często smarować nasz instrument w dużej mierze zależy od tego z jakiego rodzaju drewna został wytworzony i jakie są zalecenia producenta.
Przyjmuje się jednak, że takie oliwienie powinniśmy przeprowadzać mniej więcej dwa, trzy razy w przeciągu roku. Taką naturalną oliwą do impregnacji instrumentów drewnianych jest olej lniany.
Zagłębiając się w coraz dalsze zakątki naszej wiedzy na temat fletu prostego widzimy, że z pozoru prosty szkolny instrument muzyczny zaczyna nam przeobrażać się w poważny, pełnowartościowy instrument, który nie tylko może pięknie zabrzmieć, ale o który przede wszystkim trzeba też odpowiednio dbać.
↑ Do góry
