Zobacz Instrumenty dęte w sklepie Muzyczny.pl
Zarys historyczny
Można powiedzieć, że historia fletu należy do jednych z najodleglejszych historii znanych nam dziś współcześnie instrumentów. Sięga ona kilka tysięcy lat wstecz choć oczywiście te pierwsze instrumenty w niczym nie przypominały ten znany nam obecnie. Początkowo były one wykonywane z trzciny, kości lub drewna (m.in. hebanu, bukszpanu) z kości słoniowej, porcelany a nawet kryształu. Naturalnie na początku były to flety proste, a takim jednym z pierwszych, który dysponował jakąś skalom w dzisiejszym tego słowa znaczeniu posiadał osiem otworów. Przez wiele stuleci flet ewoluował z różnym tempem, ale taka prawdziwa rewolucja pod względem jego budowy i wykorzystania miała miejsce dopiero w XIX wieku kiedy to Theobald Boehm, w latach 1831-1847 opracował podobną do współczesnej mechanikę i konstrukcję fletu. Przez kolejne dziesięciolecia flet poprzeczny jak i wiele innych instrumentów przechodził swoje różnorodne modyfikacje. Praktycznie do XX wieku w zdecydowanej większości wykonywane one były niemal w całości z drewna. Współcześnie decydująca większość fletów poprzecznych wykonywana jest z metali. Zastosowanie mają oczywiście różne rodzaje metali, ale najczęstszym surowcem wykorzystywanym przy budowie fletu poprzecznego jest nikiel lub srebro. Do budowy wykorzystuje się również złoto i platynę. W zależności od użytego materiału instrument będzie miał swoje charakterystyczne brzmienie. Często w celu uzyskania unikatowego brzmienia producenci budując instrument wykorzystując różne metale szlachetne łącząc je ze sobą np.: warstwa wewnętrzna może być srebrna a warstwa zewnętrzna pozłacana.
Charakterystyka fletu
Flet poprzeczny należy do grupy instrumentów dętych drewnianych. W tej grupie jest to instrument mogący osiągnąć najwyższy dźwięk. Ma on również najszerszą skalę z pośród wszystkich instrumentów dętych drewnianych, która obejmuje dźwięki od c lub h małego w zależności od budowy i sięga do d4. Teoretyczni można nawet wydobyć f4, choć jest to raczej bardzo trudne do osiągnięcia. Nuty dla partii fletu zapisywane są w kluczu wiolinowym. Instrument ten znajduje swoje wszechstronne zastosowanie w każdym gatunku muzycznym. Doskonale sprawdza się jako instrument solowy jak i również współtowarzyszący. Możemy go spotkać w małych kameralnych zespołach jak i w dużych orkiestrach symfonicznych czy jazzowych.
Budowa fletu poprzecznego
Flet poprzeczny składa się z trzech części: główki, korpusu i stopki. Na główce znajduję się płytka ustnikowa do której przytykamy usta. Główkę wsadzamy w korpus, na którym znajduje się otwory klapowe i mechanizm z 13 klapami zamykającymi i otwierającymi otwory. Klapy mogą być otwarte z otworami palcowymi w środku lub zamknięte tzw. pełne. Trzeci element to stopka, która jest częścią pozwalająca wydobyć najniższe dźwięki. Wyróżnia się dwa rodzaje stopek: stopkę c (do c¹) i h (dłuższa, posiadająca dodatkową klapkę dla h małego).
Techniczne aspekty fletu
Ze względu na bardzo szeroka skalę oraz samą budowę fletu poprzecznego możliwości tego instrumentu są naprawdę ogromne. Można swobodnie na nim grać wykorzystując przeróżne znane nam współcześnie techniki i sposoby gry m.in: legato, staccato, staccato podwójne i potrójne, tremolo, frullato, wszelkiego rodzaju ozdobniki, flażolety. Również bez większych problemów można pokonywać naprawdę duże odległości pomiędzy poszczególnymi dźwiękami zwane potocznie interwałami. Skalę brzmieniową fletu poprzecznego możemy podzielić na takie podstawowe cztery rejestry.:
Rejestr niski (c1-g1), który charakteryzuje brzmienie ciemne i syczące.
Rejestr środkowy (a1-d3) posiada brzmienie łagodne, bardziej miękkie, a w miarę postępu dźwięków w górę coraz jaśniejsze.
Rejestr wysoki (e3-b3) posiada brzmienie jasne, krystaliczne, dość ostre i przenikliwe.
Rejestr krańcowo wysoki (h3-d4) charakteryzuje brzmienie bardzo ostre, jaskrawe.
Oczywiście możliwości dynamiczne, interpretacyjne, artykulacyjne są bezpośrednio uzależnione już tylko od umiejętności samego flecisty.
Rodzaje fletu poprzecznego
Przez lata wykształciły się różne odmiany tego instrumentu, ale do tych najważniejszych i najbardziej popularnych należy zaliczyć: flet poprzeczny wielki (standardowy) o skali od c¹ lub h małego (zależy to od konstrukcji stopki fletu) do d4, następnie flet piccolo, który jest o połowę krótszy od standardowego i w stroju o oktawę wyższy oraz flet altowy, którego skala wynosi od f do f3. Istnieje jeszcze kilka innych mniej znanych odmian fletów poprzecznych, ale obecnie nie są one w zasadzie zupełnie w użyciu.
Podsumowanie
Bez wątpienia flet poprzeczny należy do instrumentów z bardzo dużym potencjałem muzycznym, ale również jest on zaliczany do jednych z najtrudniejszych do opanowania instrumentów dętych drewnianych.
↑ Do góry
