Zobacz Saksofony w sklepie Muzyczny.pl
Wiele osób zadaje sobie pytania jak oni, czyli Ci wielcy mistrzowie to robią, że tak szybko grają, ma to jakiś sens i w dodatku nie używają nut. Żeby odpowiedzieć na to pytanie, to przede wszystkim musimy wiedzieć, czym jest tak właściwie improwizacja. Tu jakiejś jednoznaczniej ścisłej definicji nie ma, ale tak najprościej ujmując jest to utworzenie tak na szybko nowej melodii na podstawie granego utworu w oparciu o dźwięki danej skali muzycznej. Wszystko musi być ze sobą zsynchronizowane harmonicznie, brzmieniowo, rytmicznie i do tego powinno być utrzymane w odpowiednim klimacie. Improwizacja musi logicznie się układać w jakąś całość.
Gdzie najczęściej występuje improwizacja
Początków należy doszukiwać się w muzyce ludowej, ale zdecydowanie improwizacja największe zastosowanie ma w muzyce jazzowej. Oczywiście coraz częściej jest wykorzystywana też w innych gatunkach muzycznych, ale jeżeli chodzi o saksofon, to nawet jeżeli utwór jest w zupełnie odmiennym od jazzu gatunku, to już często w samej improwizacji można się doszukać wielu elementów jazzowych.
Elementy improwizacji
Takim podstawowym elementem o którym należy pamiętać podczas improwizacji jest harmonia. Dobrze zatem znać choć w podstawowym zakresie teorię muzyki, zasadę współbrzmień, rozwiązywania akordów itp. Żeby improwizacja dobrze zabrzmiała musi byś dobrze skorelowana harmonicznie, melodycznie i rytmicznie. Oczywiście każdy z tych elementów możemy jeszcze sobie rozłożyć na drobniejsze czynniki, ale to powinno stanowić dla nas taki szkielet, na którym opieramy improwizację.
Od czego zacząć naukę improwizacji
Proponuję zacząć od analitycznego słuchania muzyki. To oznacza, że jeżeli słuchamy danego utworu muzycznego, to musimy się zastanowić z czego ten utwór się składa. Każdy utwór składa się z rytmiki, melodyki i harmonii. Wszystkie te elementy musimy mieć dokładnie rozpoznane przed przystąpieniem do improwizacji. Oczywiście w tym wszystkim najłatwiej będzie nam określić metrum i tempo danego utworu. Natomiast więcej kłopotu z pewnością sprawi nam określenie struktury harmonicznej. Przy analizowaniu jakiegoś utworu spróbujcie sobie na kartce spisać akordy jakie w nim występują. Jak już wiemy na jakich akordach oparty jest schemat harmoniczny, to możemy przystąpić do pierwszych prób z instrumentem. Na początku proponuję ćwiczyć na samych dźwiękach akordowych. Można takie ćwiczenie wykonywać w formie zagrywanych pasaży. Najpierw w obrębie jednej oktawy w postaci zasadniczej, następnie rozbudowujemy nasze ćwiczenie i próbujemy grać przewroty akordów. Pasaże te ćwiczymy w różnych układach: trójkowe, czwórkowe, pasaż łamany, pasaż zmienny etc. etc. Strukturę harmoniczną oraz to z jakich dźwięków dany akord się składa, musimy mieć wyuczone na pamięć, tak by podczas gry nie zastawiać się na tym, bo nie ma na to czasu. W kolejnym etapie dobrze jest nasze ćwiczenia wykonywać z towarzyszeniem podkładu. Taki podkład danego utworu często można kupić lub samemu zrobić. Nie musi to być wcale jakiś wypełni profesjonalny podkład ważne by miał odpowiedni rytm, tempo i harmonię. Wpierw zaczynamy od zagrania tematu, a następnie przechodzimy do naszej pierwszej improwizacji opartej na dźwiękach danego akordu.
Od kogo się uczyć?
Zdecydowanie najlepiej znaleźć inspirację podpatrując jak to robią najlepsi jazzmani. Dużo słuchać, chodzić na koncerty i próbować kopiować zagrywki, zadęcia i brzmienia. Zwyczajnie należy zorganizować sobie taki swój warsztat na bazie, którego będziecie mogli rozpocząć tworzyć własne improwizacje. Takimi podwalinami, które dały początek improwizacji jazzowej jest Dixieland tzw. Jazz Nowoorleański i Swing.
Podsumowanie
Improwizacja należy do jednych z najistotniejszych elementów współczesnej muzyki, a w muzyce jazzowej stanowi jej nieodzowną integralną część i jest wręcz obowiązkowa. Nauka jej wymaga poświęcenia dużej ilości czasu i pacy, a i tak nie jesteśmy w stanie do końca zgłębić wszystkich jej tajników. Natomiast najpiękniejsze jest to, że improwizacji można się uczyć całe życie i co raz możemy odkrywać jakieś nowatorskie rozwiązania.
