Puzon. Dęciak z duszą.

Czy trudno grać na puzonie?

Nie ma jednoznaczniej odpowiedzi na to pytanie a to dlatego, że każdy z nas jest inny i każdy z nas w swoim indywidualnym tempie jest wstanie przyjąć określony zakres wiedzy i umiejętności. Przede wszystkim należy wiedzieć, że w grze na instrumentach dętych na wydobywający się dźwięk wpływ ma wiele czynników. Począwszy od zadęcia po układ twarzy z ustami na czele. Puzon jako instrument dęty blaszany nie należy do najłatwiejszych i zwłaszcza początki potrafią być trudne. Zdecydowanie łatwiej nauka będzie przebiegać nam pod okiem nauczyciela, jednak można ćwiczyć również samemu. Ważne jest przede wszystkim to, by wszystkie ćwiczenia wykonywać prawidłowo i z głową, to znaczy nie przesilać się nadmiernie. To jest dęciak, więc musi być wyznaczony czas na ćwiczenie i czas na regeneracje. Zmęczonymi ustami i płucami nic nie zdziałamy. Chociażby z tego względu warto rozpocząć naukę pod okiem specjalisty, który w odpowiedni sposób ustawi nam trening.

Odmiany puzonów i jego rodzaje

Puzony występują w dwóch odmianach suwakowej i wentylowej. Wersja suwakowa daje nam większe możliwości i między innymi możemy zastosować technikę glissando, która polega na płynnym przejściu z jednego dźwięki w drugi, który jest oddalony o jakąś odległość interwału prześlizgując się po dźwiękach znajdujących się pomiędzy nimi. Przy puzonie wentylowym takiego zabiegu technicznego w takiej formie nie będziemy wstanie wykonać. Puzony możemy podzielić jeszcze bardziej szczegółowo z względu na ich skalę i wysokość brzmienia. Do tych najpopularniejszych należą puzony sopranowe w stroju B, altowe w stroju Es, tenorowe w stroju B oraz puzony basowe w stroju F lub Es. Mamy jeszcze dodatkowe odmiany jak puzon tenorowo-basowy, czy puzon doppio, który można spotkać pod nazwami: puzon oktawowy, kontrapuzon lub tuba maxima.

Rozpoczęcie nauki gry na puzonie

Wiele osób chcących rozpocząć naukę nie bardzo wie, na który rodzaju najlepiej rozpocząć edukację. Z takiego praktycznego punktu widzenia najlepiej zacząć jest od tenorowego, który należy do najbardziej uniwersalnych i nie wymaga od grającego tak wielkiego wysiłki płuc. Warto, też w tym miejscu wspomnieć, że naukę gry na puzonie w przypadku dzieci najlepiej rozpocząć w trochę starszym wieku, jak już płuca są odpowiednio ukształtowane. Oczywiście naukę rozpoczynamy od ćwiczeń na samym ustniku i próby wydobycia na nim czystego dźwięku. Rozpoczynając grę na puzonie, należy przedmuchać ustnik, ustawiając usta w kształcie litery “o”. Ustnik należy ustawić na środku, mocno docisnąć do niego usta i głęboko wdychać i wydmuchiwać powietrze. Podczas dmuchania powinny być wyczuwalne lekkie wibracje na wargach. Pamiętajmy, że wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane w jakimś określonym przedziale czasowym. Zmęczone wargi czy mięśnie policzków nie zdołają wykrzesać prawidłowego dźwięku. Dobrze, też przed rozpoczęciem docelowego ćwiczenia zrobić sobie krótką rozgrzewkę na pojedynczych dźwiękach.

Zalety i wady puzonu

Wpierw wyszczególnimy sobie pierwszoplanowe zalety puzonu. Po pierwsze przede wszystkim puzon jest instrumentem o mocnym , ciepłym i donośnym brzmieniu (co w przypadku mieszkania w bloku i ćwiczenia niestety nie zawsze jest zaletą). Po drugie jest stosunkowo łatwym instrumentem do przetransportowywania pomimo swojej wagi. Po trzecie jest mniej popularny niż trąbka czy saksofon, zatem z takiego komercyjnego punktu widzenia mamy mniejsza konkurencję na rynku pracy. Po czwarte jest duże zapotrzebowanie na dobrych puzonistów. Jeżeli chodzi o wady, to niewątpliwie nie jest to łatwy instrument do nauki. Jak każdy dęciak jest głośnym i dość uciążliwym instrumentem podczas ćwiczeń dla otoczenia. Waga jest test też dużym problemem, gdyż niektóre modele ważą ok. 9 kg co przy dłuższej grze jest dość mocno odczuwalne.

Podsumowanie

Jeżeli masz chęci, predyspozycje i możliwość pobrania przynajmniej kilku pierwszych lekcji u nauczyciela to zdecydowanie warto podjąć temat nauki gry na puzonie. Oczywiście można też samodzielnie się uczyć, ale zdecydowanie lepszym rozwiązaniem przynajmniej na tym początkowym etapie jest skorzystanie z pomocy profesjonalisty. Puzon ze wszystkich dęciaków jest jednym z najsympatyczniejszy dęciaków, który charakteryzuje się bardzo ciepłym brzmieniem. Osobiście raczej jestem zwolennikiem puzonów suwakowych i taki bym bardziej rekomendował. Jest on bardziej wymagający, ale dzięki temu będziemy mieli większe pole techniczne do wykorzystania w przyszłości.