Puzon i jego tajemnice (część 1)

Zobacz Instrumenty dęte w sklepie Muzyczny.pl
Zobacz Puzony w sklepie Muzyczny.pl

Charakterystyka instrumentu

Puzon jest instrumentem dętym blaszanym w całości wykonanym z metalu. Zbudowany jest z dwóch długich metalowych rurek w kształcie litery U, które połączone są ze sobą, tworząc literę S. Występuje on w dwóch odmianach suwakowej i wentylowej. Pomimo, że nauka na suwakowym jest trudniejsza, to zdecydowanie cieszy się on większą popularności chociażby dlatego, że dzięki swojemu suwakowi dysponuje większymi możliwościami artykulacyjnymi. Wszelkiego rodzaju prześlizgi muzyczne z jednego dźwięku w drugi czyli tzw. technika glissando jest w przypadku puzonu wentylowego nie wykonalna w takim stopniu, jak ma to miejsce w przypadku puzonu suwakowego.

Puzon jak zdecydowana większość dęciaków jest z natury głośnym instrumentem, ale jednocześnie potrafi stać się bardzo subtelnym. Dysponuje ogromnym potencjałem muzycznym dzięki czemu odnajduje swoje zastosowanie w wielu gatunkach i stylach muzycznych. Wykorzystywany jest nie tylko w dużych orkiestrach dętych, symfonicznych, czy big bandach jazowych, ale również w mniejszych zespołach kameralnych, rozrywkowych i folklorystycznych. Coraz częściej można go też usłyszeć jako instrument solowy, a nie tylko towarzyszący.

Rodzaje puzonów

Oprócz wspomnianych odmian puzonu suwakowej i wentylowej, puzon ma swoje odpowiednie rodzaje brzmieniowe. Tu podobnie jak w innych instrumentach dętych do tych najpopularniejszych należą puzony: sopranowe w stroju B, altowe w stroju Es, tenorowe w stroju B, basowe w stroju F lub Es. Jest jeszcze puzon pośredni tenorowo-basowy z dodatkowym zaworem obniżającym dźwięk o kwartę oraz najniżej brzmiący puzon doppio w stroju B niskim, którego nazywa się również oktawowym, kontrapuzonem lub tuba maxima. Największą popularnością zresztą jak podobnie w przypadku np.: saksofonów cieszą się puzony tenorowe i altowe, które ze względu na swoją skalę i najbardziej uniwersalne brzmienie, są najczęściej wybierane.

Magia brzmienia puzonu

Puzon ma niesamowite walory brzmieniowe i to nie jest tylko głośne granie, ale również bardzo subtelne spokojne wejścia. Zwłaszcza, tą niesamowitą szlachetność brzmienia można zauważyć w utworach orkiestrowych, gdy po jakimś szybkim burzliwym fragmencie orkiestra milknie i wchodzi bardzo delikatnie puzon wysuwając się na pierwszy plan.

Tłumik do puzonu

Jak przy większości instrumentów dętych tak też i przy puzonie możemy zastosować tzw. tłumik, którego użycie umożliwia instrumentaliści dodatkowo modelowanie i kreowanie brzmienia. Dzięki tłumikowi możemy całkowicie zmienić główną charakterystykę brzmienia naszego instrumentu. Są oczywiście tłumiki typowe do ćwiczeń, których głównym zadaniem jest przede wszystkim zminimalizowanie głośności instrumentu, ale jest również pełny asortyment tłumików, które potrafią rozjaśnić nasze główne brzmienie, bądź je bardzie uszlachetnić i przyciemnić.

Od jakiego puzonu rozpocząć naukę?

Na początek proponuję wybrać puzon tenorowy, który nie wymaga tak mocnych płuc, co w początkowym etapie nauki będzie dużym plusem. Dokonując wyboru najlepiej poprosić o konsultację pedagoga lub doświadczonego puzonistę aby się upewnić, że dany instrument będzie odpowiedni dla nas i będzie miał dobrą intonację. Naukę wpierw rozpocznij od wydobycia dźwięku na samym ustniku. Podstawą w grze na puzonie jest prawidłowe osadzenie ust i oczywiście zadęcie.

Rozgrzewka przed grą właściwą

Bardzo ważnym elementem przed przystąpieniem do grania utworów na puzonie jest rozgrzewka. Chodzi tu przede wszystkim o trening mięśni naszej twarzy, bo to właśnie ona z ustami na czele wykonuję największą pracę. Najlepiej rozpocząć taką rozgrzewkę na niskich pojedynczych długich dźwiękach zagrywanych w wolnym tempie w technice legato. Może to być jakaś wprawka albo jakaś gama np.: F-dur, która należy do jednych z łatwiejszych. Następnie na bazie tego ćwiczenia możemy zbudować kolejne ćwiczenie rozgrzewające tyle, że tym razem możemy zagrać je w technice staccato, czyli zagrywamy każdy dźwięk krótko powtarzając go np.: po cztery razy lub zagrywamy każdy dźwięk czterema szesnastkami i ćwierćnutą. Warto zwrócić na brzmienie wykonywanego staccato by nie było one zbytnio strzeliste, tylko w bardziej delikatnej w formie klasycznej.

Podsumowanie

Jest co najmniej kilkanaście powodów, dla których wybierając instrument dęty warto właśnie zdecydować się na puzon. Przede wszystkim instrument ten dzięki sowiej budowie suwakowej posiada niesamowite możliwości brzmieniowe, których na próżno szukać w innych instrumentach dętych. Po drugie dysponuje brzmieniem, które odnajduje swoje zastosowanie w każdym gatunku muzycznym od klasyki po rozrywkę, folklor czy jazz. I potrzecie jest instrumentem mniej popularnym od saksofonu czy trąbki, a co za tym idzie konkurencja na rynku muzycznym jest mniejsza.

↑ Do góry
Kup w sklepie Muzyczny.pl
Do góry