Z dolnej i z górnej półki – różnice pomiędzy pianinami cyfrowymi

Pianina cyfrowe są obecnie bardzo popularne, głównie ze względu na cenową dostępność oraz brak konieczności ich strojenia. Do ich zalet należy także znacznie mniejsza wrażliwość na warunki przechowywania, łatwość transportu, mały rozmiar i możliwość regulacji głośności, stąd chętnie są wybierane zarówno przez początkujących dorosłych adeptów pianistyki jak i przez rodziców, którzy myślą o muzycznym kształceniu swojego dziecka. Dodajmy, że głównie przez tych rodziców, którzy sami nie mają wykształcenia muzycznego. Jest to praktyka wygodna i co istotne: bezpieczna. Choć pianino cyfrowe, zwłaszcza tanie, niesie ze sobą pewne ograniczenia, to gwarantuje przynajmniej właściwy strój. Zdarzają się przypadki, że słuch dziecka zostaje skrzywiony przez naukę na uszkodzonym pianinie akustycznym o obniżonym lub podwyższonym stroju. W przypadku cyfrówki tego zagrożenia nie ma, natomiast po pierwszych latach taki instrument staje się niewystarczający i wymaga wymiany na pianino akustyczne, a to z kolei na jeszcze późniejszym etapie powinno być wymienione na fortepian, jeżeli młody adept dobrze rokuje.

Ograniczenia tanich pianin cyfrowych

Technika współczesnych pianin cyfrowych jest na tyle zaawansowana, że praktycznie wszystkie zapewniają bardzo ładny dźwięk. Wyjątek stanowią tutaj głównie tanie przenośne stage pianos, wyposażone w kiepskie głośniki i nieposiadające obudowy pełniącej funkcję podobną do tej, jaką odgrywa płyta rezonansowa. (Posiadaczom stacjonarnych pianin cyfrowych, którzy jeszcze tego nie robili, polecamy podłączenie na próbę dobrych słuchawek do pianina- zdarza się, że dźwięk nie dorasta wówczas do pięt temu wydawanemu przez pianino za pomocą umieszczonych pod spodem głośników.) Jednak nawet dobrze brzmiące tanie pianina cyfrowe mają często dwa istotne problemy.

Pierwszym jest brak rezonansu sympatycznego – w akustycznym instrumencie wszystkie struny drgają wraz z naciśnięciem pedału forte, zgodnie z szeregiem harmonicznym zagranych tonów, co znacząco wpływa na dźwięk. Znacznie poważniejszym problemem jest jednak sama klawiatura pianina. Każdy, kto choćby pogrywa na takim pianinie i ma od czasu do czasu styczność również z akustycznym instrumentem, łatwo zauważy, że klawiatury wielu pianin cyfrowych są znacznie twardsze. Ma to pewne plusy: twarda, ciężka klawiatura ułatwia kontrolę nad dźwiękiem – klawisze są lepiej wyczuwalne i wymagają mniejszej precyzji, co dla słabego wykonawcy jest pomocne. Nie stanowi to także problemu dla wykonywania akompaniamentów popowych i gry w wolnym tempie. Schody zaczynają się jednak bardzo szybko, gdy takie pianino ma służyć wykonywaniu klasyki. Nadmiernie obciążona klawiatura bardzo utrudnia grę w szybkim tempie i, chociaż wzmacnia palce, powoduje bardzo szybkie zmęczenie ręki utrudniając albo wręcz uniemożliwiając dłuższe treningi (zdarza się, że po godzinie, dwóch gry na takiej klawiaturze palce pianisty są już bardzo zmęczone i nie nadają się do dalszych ćwiczeń). Szybka gra, o ile w ogóle możliwa (tempo allegro, choć niewygodne i męczące, jest osiągalne, ale presto już trudne do wyobrażenia) może wręcz spowodować kontuzję z powodu przeciążenia kończyny. Z takiego pianina trudno także się też przesiąść na akustyczne, z powodu wspomnianej łatwiejszej na nim kontroli.

Ograniczenia drogich pianin cyfrowych

O tych też należy słowo powiedzieć. Choć mogą nie mieć wad typowych dla tanich odpowiedników, ich dźwięk, jakkolwiek bardzo realistyczny, pozbawiony jest pewnych elementów i pełnej kontroli. Takie pianino może być ograniczeniem, zwłaszcza na etapie studiów. Wybierając takie pianino należy zwrócić uwagę również na mechanikę klawiatury. Niektórzy producenci poświęcają bowiem realizm jej działania (np. niektóre modele Rolanda) na rzecz wygodniejszej ich zdaniem gry, zwłaszcza jeżeli pianino jest wyposażone w dodatkowe barwy, efekty i funkcję after touch w klawiaturze. Taki instrument jest bardzo ciekawy i wszechstronny ale raczej niewskazany dla pianisty. Większość pianin stawia jednak na realizm i imitowanie fortepianu.

Podsumowanie

Pianina cyfrowe to bezpieczne i niekłopotliwe instrumenty, na ogół nieźle brzmiące. Dobrze sprawdzają się w muzyce rozrywkowej oraz na początkowym etapie nauki wykonawstwa muzyki klasycznej, jednak twarda mechanika części tańszych modeli stanowi poważne utrudnienie w długich treningach oraz grze w szybkich tempach i może sprzyjać kontuzjom. Wśród droższych modeli jest wiele wspaniałych instrumentów, jednak ich cena sprawia, że warto zwrócić się w kierunku akustycznego pianina ze średniej półki, jeżeli instrument ma służyć edukacji muzycznej dziecka. W tym kontekście należy niestety przytoczyć znamienną opinię pewnego znanego czytelnikom blogów fortepianowych stroiciela: „Żaden talent nie wygra ze złą infrastrukturą.” Niestety jest to opinia równie bolesna co prawdziwa.