Zobacz Instrumenty smyczkowe w sklepie Muzyczny.pl
Oprócz niezbędnego do grania, tradycyjnego garnituru, instrumenty smyczkowe wymagają również dodatkowego akcesorium. Niektóre z nich mają za zadanie podnieść komfort, urozmaicić brzmienie instrumentu lub służyć jego konserwacji. Są jednak wśród nich elementy nieodzowne, bez których nie będziemy w stanie się obejść.
Akcesoria niezbędne
W tej grupie, zaraz po garniturze należy wspomnieć o podstawku. Jest to drewniany mosteczek umieszczany między strunnikiem a podstrunnicą, który podtrzymuje struny oraz przenosi drgania na pudło rezonansowe. Jego jakość oraz ustawienie mają ogromny wpływ na ostateczne brzmienie instrumentu, a odpowiedni kształt oraz wysokość pozwalają na sprawne operowanie smyczkiem między strunami przede wszystkim w dwudźwiękach i akordach. Podstawek nie powinien być zbyt gruby i masywny, ponieważ blokuje struny i spowalnia ich drgania. Co jakiś czas należy sprawdzać jego stan – zwłaszcza po zakładaniu nowych strun, ponieważ drewno, z którego jest on wycięty (np. klon), jest drewnem miękkim i pod wpływem naciągania strun może się odkształcać. Kiedy przy graniu bardzo bolą nas palce i nie jesteśmy w stanie docisnąć struny do gryfu, może to oznaczać, że podstawek jest za wysoki. Jego krawędź powinna tworzyć łuk, aby przy graniu na jednej strunie nie zaczepiać o drugą. Jeśli zakupiony przez nas podstawek nie spełnia tych warunków, warto poprosić lutnika o jego dopasowanie i ustawienie.
Kalafonia – element niezbędny w prawidłowej pracy smyczka. Z czasem włosie końskie znajdujące się na smyczku zgrywa się i ślizga po strunach. Aby przedłużyć jego żywotność i uzyskać dobry kontakt smyczka ze struną, używa się kalafonii. Włosie smaruje się kalafonią nawet wtedy, gdy jest nowe aby nadać mu odpowiednią przyczepność. Kalafonia to żywica pozostała po oddzieleniu terpentyny z naturalnej żywicy drzewnej. Spośród różnych rodzajów wybrać należy taką kalafonię, która za mocno się nie pyli i nie będzie pozostawiać lepkiego osadu na instrumencie. Z dostępnych modeli na rynku polecić można kalafonie Andrea, Pirastro, Larsen czy Kolstein. Aczkolwiek ostateczny wybór jest indywidualny. Pamiętajmy by chronić ją przed upadkiem, gdyż jest to materiał bardzo kruchy. Należy trzymać ją również z dala od ciepła oraz osłaniać przed brudem i kurzem.
Mikrostroiki – teoretycznie nie jest to element niezbędny, jednak prawie 100% muzyków używa choć jednego mikrostroika przy swoim instrumencie. Dla dobra żywotności najcieńszych strun oraz podstawka, nie należy stroić wszystkich strun kołkami. Mikrostroik, niezbędny przykładowo przy wiolonczelach, zdecydowanie ułatwi nam strojenie – czynność, którą powtarzamy w ciągu dnia kilkukrotnie. Śrubki montuje się na strunociągu, wkładamy w nie kulkę którą zakończona jest struna. Zbudowane są one z reguły z niklu, dostępne w różnych wariantach kolorystycznych: srebrne, złote lub czarne, w zależności od preferencji muzyka. Złote śrubki świetnie komponują się z bukszpanowymi strunnikami, a czarne z hebanowymi. Pamiętajmy, że po długim czasie strojenia samą śrubką może okazać się, że wkręciliśmy ją w całości. Należy wtedy wykręcić ją do końca i podstroić strunę kołkiem.
Akcesoria dodatkowe
Wśród dodatkowych akcesoriów do instrumentów smyczkowych znajdują się również tłumiki. Służą one nie tylko dyskretnemu ćwiczeniu, tak jak metalowe tłumiki hotelowe, które praktycznie całkowicie tłumią dźwięk, ale także uzyskaniu specyficznej barwy instrumentu, niejednokrotnie wykorzystywanej w różnych utworach. W nutach granie z tłumikiem oznacza się terminem con sordino. Oprócz metalowych, dostępne są klasyczne tłumiki gumowe i drewniane, okrągłe lub w formie grzebienia, w zależności od potrzeb. Dźwięk z użyciem tłumika drewnianego jest troszkę twardszy niż w przypadku gumowego. W grze orkiestrowej z reguły używa się tłumików gumowych.
Nawilżacz – nawilżacz to gumowa rurka z dziurkami i gąbeczką w środku, którą umieszcza się we wnętrzu instrumentu aby zapobiec jego przesuszeniu. Używa się go w szczególności zimą, ponieważ w okresie grzewczym powietrze w pomieszczeniach jest wyjątkowo suche. Instrument w wyniku przesuszenia może się rozklejać co spowoduje niepotrzebne szumy i szmery w dźwięku, oraz może doprowadzić nawet do odkształcenia się płyty instrumentu, dlatego warto dbać o jego odpowiednie nawilżenie. Niektóre futerały wyposażone są w higrometr, który mierzy wilgotność powietrza. Jego optymalna ilość mieści się w przedziale 45-60%. Jak poprawnie używać nawilżacza? Należy przytrzymać go pod wodą przez około 15 sekund, następnie jej nadmiar wycisnąć. Trzeba upewnić się, że rurka nie jest mokra a woda nie kapie, po czym dopiero umieścić ją w efie instrumentu.
Płyny do konserwacji – w sklepach muzycznych dostępny jest szeroki wybór specjalistycznych płynów do czyszczenia, nabłyszczania instrumentu oraz pielęgnacji strun. Są to jedyne rzeczy, których należy używać do konserwacji. W przypadku strun posiłkować możemy się również zwyczajnym spirytusem, jednak trzeba zachować ogromną ostrożność – nawet pół kropelki spirytusu może wywołać ogromne szkody w kontakcie z instrumentem. Dlatego też czyszcząc struny płynami zawierającymi alkohol, najlepiej podłożyć pod nie szmatkę lub inny materiał ochronny aby nie doprowadzić do odbarwienia drewna i uszkodzenia lakieru. Płyny mogą być bardzo pomocne w codziennej pielęgnacji pudła, jednak co za dużo to niezdrowo – przynajmniej raz na rok należy oddać instrument do specjalistycznego czyszczenia lutniczego. Nadmiar płynów pozostawi osad, do którego przyklejać będzie się kalafonia, bądźmy więc rozważni w używaniu takich specyfików. Na rynku dostępne są mleczka, żele lub płyny na bazie olejków. Pamiętajmy również aby do ich nakładania używać odpowiedniego materiału – mikrofibrowych lub flanelowych szmatek, które nie zarysują lakieru.
Pasty do kołków – jest to bardzo przydatny oraz wydajny artykuł, który ułatwi montaż strun oraz codzienne strojenie. Wystarczy cieniutka warstwa pasty i można szybko uporać się ze spadaniem lub zacinaniem się kołków. Pasty takie produkuje Pitastro lub Hill.
Podsumowanie
Jak widać lista akcesoriów, w które wyposażyć możemy nasze narzędzie pracy jest naprawdę bardzo długa. Po zakupie instrumentu budżet może nie pozwolić nam na kupienie wszystkiego na raz. Należy więc w pierwszej kolejności wyposażyć się w elementy niezbędne, takie jak kalafonia czy mikrostroiki, i z czasem dobrać sobie artykuły do konserwacji czy urozmaicenia dźwięku. Najważniejsze jest to, by zwyczajnie dbać o instrument – wycierać szmatką nawet na sucho po każdym graniu oraz przechowywać w bezpiecznym miejscu, z dala od kaloryfera czy przesadnej wilgoci. Kiedy nie mamy przy sobie pasty do kołków poratować możemy się woskiem lub kredą, jednak specjalistyczne sprzęty są zdecydowanie bezpieczniejsze w użyciu.
