Zakup klarnetu. Jak wybrać klarnet?

Historia klarnetu sięga czasów Georga Philippa Telemanna, Georga Friedricha Haendla oraz Antonio Vivaldiego, czyli przełomu XVII i XVIII wieku. To oni nieświadomie dali początek dzisiejszemu klarnetowi, używając w swych utworach szałamai (chalumeau), czyli prototypu współczesnego klarnetu. Dźwięk szałamai był zbliżony do dźwięku trąbki barokowej o nazwie Clarino– wysoki, jasny i klarowny. Od tego instrumentu wywodzi się nazwa dzisiejszego klarnetu.

Na początku klarnet miał ustnik podobny do ustnika używanego w trąbce, a korpus zaopatrzony był w otwory z trzema klapami. Niestety, połączenie ustnika i zadęcia trąbkowego z aplikaturą fletu nie dawało wielkich możliwości technicznych. Około 1700 roku niemiecki konstruktor instrumentów Johann Christoph Denner rozpoczął pracę nad udoskonaleniem szałamai. Stworzył nowy ustnik składający się ze stroika i komory oraz wydłużył instrument dodając rozszerzającą się czarę głosową.

Szałamaja nie wydawała już bardzo przenikliwych, jasnych dźwięków. Jej brzmienie było cieplejsze i klarowniejsze. Od tego czasu budowę klarnetu ciągle zmieniano. Udoskonalano mechanikę z pięciu do współcześnie 17–21 klap. Budowano różne systemy aplikatury: Alberta, Öhlera, Müllera, Böhma. Szukano różnych materiałów do budowy klarnetu, stosowano kość słoniową, bukszpan oraz heban, który stał się najbardziej popularnym materiałem do wykonywania klarnetów.

Dzisiejsze klarnety to przede wszystkim dwa systemy aplikatury: wprowadzony w 1843 roku system francuski zdecydowanie bardziej komfortowy, oraz system niemiecki. Oprócz zastosowanych dwóch systemów aplikatury, klarnety systemu niemieckiego i francuskiego różnią się budową korpusu, drążeniem kanału i grubością ścianek, co wpływa na barwę instrumentu i komfort gry. Korpus jest najczęściej czteroczęściowy o policylindrycznym drążeniu, czyli jego średnica wewnętrzna jest zmienna w całej długości kanału. Do budowy korpusu klarnetu używa się zwykle: twardego afrykańskiego drewna o nazwie Grenadilla, Mozambican Ebony oraz Honduran Rosewood – używanego również przy produkcji marimbafonu. Firma Buffet Crampon w najlepszych modelach stosuje szlachetniejszą odmianę Grenadilli – Mpingo. Modele szkolne wytwarzane są również z tworzywa o nazwie ABS, potocznie nazywane „plastikowymi”. Klapy wykonuje się ze stopu miedzi, cynku i niklu. Są niklowane, srebrzone lub złocone. Zdaniem amerykańskich klarnecistów klapy niklowane lub złocone dają dźwięk ciemniejszy, natomiast klapy srebrne – jaśniejszy. Pod klapami znajdują się poduszki dociskające szczelnie otwory instrumentu. Najpopularniejsze poduszki wyrabiane są ze skóry z wodoodpornym impregnatem, rybiej skórki, poduszki z membraną Gore-Tex bądź korka.

Amati

Klarnety Amati były niegdyś najpopularniejszymi klarnetami w Polsce. Czeska firma zdobyła polski rynek w czasach, kiedy tylko takie instrumenty były dostępne w sklepach muzycznych. Niestety, większość szkół muzycznych do dziś dysponuje właśnie tymi instrumentami, na których granie nie należy do przyjemności.

Jupiter

Jupiter to jedyna azjatycka marka, którą śmiało można polecić. Ostatnimi czasy bardzo popularne stały się instrumenty tej firmy, zwłaszcza wśród początkujących klarnecistów. Klarnet Parisienne jest najlepszym modelem firmy, w całości drewnianym. Cena tego instrumentu, w stosunku do jakości, stanowi dobrą propozycję w klasie modeli szkolnych.

Hanson

Hanson to bardzo dobrze zapowiadająca się młoda angielska firma, produkująca klarnety od modeli szkolnych po profesjonalne i robione na zamówienie z indywidualną specyfikacją klienta. Klarnety są bardzo starannie wykonane, z dobrego jakościowo drewna i wyposażone w dobre akcesoria. Już do modelu szkolnego Hanson dodaje seryjnie ustnik Vandorena B45, Ligaturkę BG oraz futerał BAM.

Buffet

Buffet Crampon Paris jest to najpopularniejsza na świecie marka klarnetów. Początki firmy sięgają 1875 roku. Buffet oferuje duży wybór instrumentów oraz dobrą jakość seryjnej produkcji za przystępną cenę. Produkuje klarnety zarówno dla początkujących jak i dla profesjonalnych klarnecistów. Modele szkolne o sygnaturze B 10 i B 12, wytwarzane są z tworzywa sztucznego. Są to lekkie klarnety dla początkujących muzyków, bardzo dobre w nauczaniu małych dzieci. Ich ceny są bardzo przystępne. E 10 i E 11 są pierwszymi szkolnymi modelami wykonanymi z drewna Grenadilla. E 13 to najpopularniejszy klarnet szkolno-studencki. Muzycy polecają ten instrument głównie ze względu na cenę (niską w stosunku do jakości). Buffet RC jest to model profesjonalny, szczególnie doceniany we Francji i Włoszech. Charakteryzuje się dobrą intonacją oraz ładnym, ciepłym brzmieniem.

Kolejny, wyższy model Buffet, to RC Prestige. Zdobył popularność w Polsce zaraz po ukazaniu się na rynku, obecnie jest najczęściej kupowanym profesjonalnym klarnetem. Budowany jest z wyselekcjonowanego drewna (gatunek Mpingo) o gęstszych słojach. Instrument ten ma dodatkowe drążenie w czarze głosowej dla polepszenia brzmienia dolnego rejestru oraz bardzo dobrą intonację. Wyposażony jest również w poduszki typu Gore-Tex. Mniej więcej na tym samym poziomie znajduje się model Festival. Jest to instrument o ładnym, ciepłym brzmieniu. Niestety zdarza się dość często, że instrumenty z tej serii mają problemy intonacyjne. Mimo to są polecane przez doświadczonych klarnecistów. Model R 13 charakteryzuje się ciepłym, pełnym brzmieniem – instrument bardzo popularny w USA, znany tam również pod nazwą Vintage. Tosca to najnowszy model firmy Buffet Crampon. To obecnie model najwyższej jakości, jednocześnie odznaczający się wysoką ceną. Wprawdzie ma wygodną aplikaturę, dodatkową klapę do podwyższania dźwięku F, ładne drewno o gęstych słojach, ale też, niestety, płaskie brzmienie, niepewną intonację, mimo że są to instrumenty wykonywane ręcznie.