Początki gry na saksofonie

Od czego zacząć grę na saksofonie

W brewe pozorom na początku paradoksalnie do rozpoczęcia nauki gry nie potrzebujemy saksofonu, a to dlatego, że na początku musimy się nauczyć dmuchać. Do tego ćwiczenie wystarczy na sam ustnik. Ustnik należy dobrze złożyć ze stroikiem za pomocy specjalnej maszynki w ten sposób, aby rant stroika był równy z rantem ustnika.

Jak prawidłowo dmuchać ?

Jest wiele technik i sposobów zadęcia spośród których możemy wyróżnić dwa takie podstawowe. Zliczamy do nich zadęcie tzw. klarnetowe czyli klasycznie, gdzie warga dolna zawinięta jest na zęby, a ustnik wkładamy płytko. Przy tego rodzaju zadęciu dźwięk jest ładny i stonowany pod względem głośności. Sprawia wrażenie bardziej szlachetniejszego, ale jednocześnie trochę jakby był przytłumiony, a to powoduje, że jest mniej zróżnicowany pod względem dynamiczny pomiędzy poszczególnymi dźwiękami. Drugi rodzaj zadęcia to tzw. zadęcie luźnie i na początku proponuję właśnie je wypróbować. Zadęcie to polega na tym, że górne zęby są sztywno osadzone na ustniku natomiast cała dolna szczęka jest rozluźniona i w zależności od rejestru przesuwa się. Im schodzimy niżej dolnych dźwięków, tym szczękę wysuwamy bardziej do przodu, im wyższy dźwięk chcemy zagrać, tym szczękę bierzemy bardziej do góry. Przy takim zadęciu wargi nie wywijamy na zęby i dobrze by dolna i górna warga była mniej więcej na tym samym poziomie. Dzięki takiemu układowi uzyskamy dźwięk jasny, grany szerokim pasmem, który dobrze przebija się przez całą sekcję rytmiczną. To jaka ilość ustnika powinniśmy spoczywać w ustach, a ile na zewnątrz nie jest ściśle określone i powinno być przez każdego wywnioskowane na podstawie prób. Ważne jest by ten ustnik nie przesuwał się nam w ustach dlatego można sobie dodatkowo zakupić taką specjalną naklejkę, która będzie stanowiła pewną formę rantu informującego nas, w którym miejscu mamy nasz ustnik zagryź.

Jak zadąć ?

Wkładamy sobie ustnik mniej więcej ok jednego centymetr od rantu ustnika do ust, górne zęby muszą być dobrze osadzone i zawsze w tym samym miejscu. Natomiast położenie dolnych zębów i wargi uzależnione jest od rejestru w jakim w danym momencie gramy. Pierwsze ćwiczenie polegać będzie na próbie wprowadzenia stroika w drganie i uzyskanie dźwięku. Oczywiście pierwsze próby będą bardzo nieudane, będzie ten dźwięk nam się rozjeżdżał, wiec warto uzbroić się przez pierwszych kilka tygodni w cierpliwość, zanim ten nasz aparat ustabilizuje się. Pamiętajmy, że jeżeli zdecydujemy się na zadęcie luźne, to żebyśmy nie przesadzili w druga stronę i nie wywalili wargi zbyt na zewnątrz.
Tak więc nabieramy powietrze w płuca, gdzie oddech staramy się brać przeponowo i przy pierwszym dmuchnięciu w ustnik zawsze mówimy literę (t). Staramy się tak dmuchać by ten dźwięk był stabilny i nam nie pływał. Oddech przeponowy sprawia wrażenie jakbyśmy nabierali go brzuchem, czyli z dołu a nie z górnej części klatki piersiowej. Inaczej ujmując nie nabieramy powietrza szczytem płuc, tylko nabieramy je dolnymi partiami płuc. Warto sobie na początek takie ćwiczenia oddechowe porobić same bez ustnika i saksofonu.

Rodzaj ustnika

Mamy ustniki otwarte i ustniki zamknięte (klasyczne). Zakres wydobywania dźwięków na samym ustniku jest różny w zależności od ich rodzaju. Zakres, który możemy osiągnąć na ustniki klasycznym jest bardzo ograniczony i wynosi zaledwie około tercji – kwarty. Na ustniku otwartym – rozrywkowym, zakres ten nam się znacząco się zwiększa i możemy uzyskać nawet odległość ok decymy. Na początku grając na samym ustniku proponuję jechać długimi dźwiękami półtonami do góry, a następnie w dół najlepiej kontrolując to z instrumentem klawiszowym takim jak fortepian, pianino czy keyboard zestrajając się z nim.

Podsumowanie

Początki nauki gry na saksofonie do najprostszych nie należą, tak jak zresztą podobnie wygląda to na większości instrumentów dętych. Zwłaszcza na samym początku należy dużo czasu poświęcić na opanowanie podstaw zadęcia i prawidłowe wydobycie ukształtowanego dźwięku. Dobór odpowiedniego ustnika oraz stroika też do najłatwiejszych wyborów nie należy i dopiero po przejściu tego pierwszego etapu nauki będziemy mogli sprecyzować nasze oczekiwania.