Smyczki w naszym sklepie muzycznym
Jak sama nazwa wskazuje, smyczek jest elementem niezbędnym do wydobycia dźwięku na instrumentach smyczkowych. Bez niego moglibyśmy jedynie zadowolić się grą pizzicato, która nie zachęciłaby zbyt wielu entuzjastów muzyki do wizyty w filharmonii. Wiele osób myśli, że jakość smyczka nie jest istotna w porównaniu do znaczenia jakości instrumentu. W rzeczywistości, to jakim smyczkiem gramy, i w jakim jest on stanie technicznym, w bardzo dużym stopniu odbija się na brzmieniu i łatwości wydobywania dźwięku. Oczywistym jest, że należy wybrać smyczek odpowiedni dla rodzaju instrumentu, oraz jego rozmiaru. Następnie należy zwrócić uwagę, czy jego waga jest odpowiednia i nie będzie zbytnio obciążała ręki, czy smyczek nie jest krzywy i powyginany, i czy śrubka w żabce służąca naciąganiu włosia prawidłowo działa. Włosie w każdej chwili możemy wymienić u lutnika, zatem rzeczą najbardziej istotną w wyborze tego sprzętu jest pręt, szpic, oraz żabka.
Smyczki skrzypcowe
W naszym sklepie muzycznym dostępne są smyczki już od rozmiaru 1/8. To oczywiste, że dziecko z czasem wyrośnie z tak krótkiego smyczka, jednak wydaje mi się iż warto zatroszczyć się o techniczną sprawność sprzętu, na którym uczeń nabywa swoje pierwsze, niezwykle ważne umiejętności. Smyczek Stentor SRB jest dobrze wykonanym sprzętem fibrowym ze standardową metalową owijką oraz „skórką” z tworzywa sztucznego, która nie powinna się odbarwiać. Dla wszystkich rozmiarów instrumentów dostępne są również smyczki marki Hoefner o podobnych właściwościach, wykonane nie z fibry, a z brazylijskiego drewna. Smyczki te jednak mają dołączone fabrycznie włosie mongolskie, można więc po zakupie i zużyciu zatroszczyć się o założenie lepszej jakości, polskiego włosia w pracowni lutniczej. Zmiana ta zaoszczędzi nam czasu w przyszłości, ponieważ polskie włosie wolniej się zużywa i ma lepszą przyczepność. Sklep ma bardzo szeroką ofertę smyczków do skrzypiec pełnowymiarowych. Najwyższej jakości materiałem używanym do produkcji smyczków jest drewno fernambukowe – pozyskiwane z wnętrza drewna brazylijskiego. Charakteryzuje się ono wielką elastycznością, ale i odpornością na odkształcanie. Smyczki te są skoczne i łatwo poddają się pracy ręki. Przykładami takich smyczków w magazynie są Dorfler Violin Bow, nr 14-19. Owijka w tych smyczkach wykonana jest z tzw. nowego srebra, czyli wysokoniklowego mosiądzu. Poszczególne modele różnią się od siebie wagą oraz materiałami, z którego zrobione są żabki – należy wybrać je zgodnie ze swoimi indywidualnymi preferencjami. Niższa numeracja modeli sugeruje wykonanie z drewna brazylijskiego, nie z oddzielanego fernambuku – są to smyczki tańsze, lecz nieco mniej odporne na odkształcenia. Smyczki z tego drewna oferuje również, tak jak w przypadku mniejszych rozmiarów, firma Hoefner. Oprócz tego, na półkach tego producenta znajdziemy także smyczki z karbonu. Są one dużo lżejsze niż drewniane, i również odporne na wygięcia oraz warunki atmosferyczne. Model As-34 ma niklowaną owijkę i żabkę z ozdobnym paryskim oczkiem, wykonaną z wysokiej jakości hebanu. Bardzo dobre smyczki ma w swojej ofercie również firma Migma. Te fernambukowe lub brazylijskie produkty są wyposażone w srebrną owijkę, co oszczędzi jakichkolwiek reakcji uczuleniowych.
Smyczki altówkowe
Wybierając smyczek altówkowy, z zasady kierować się należy podobnymi kryteriami co przy wyborze smyczka do skrzypiec. Możemy wybrać oktagonalny lub okrągły kształt przekroju, chociaż nie ma to zasadniczego wpływu na dźwięk instrumentu. Smyczek altówkowy powinien być nieco cięższy (tak jak np. Hoefner, który waży ok 10g. więcej od smyczków skrzypcowych tego samego producenta).
Smyczki wiolonczelowe
Ze względu na trudniejsze wydobycie dźwięku i inny sposób gry, smyczki wiolonczelowe mają nieco inną budowę – dużo cięższe żabki, grubsze pasmo włosia oraz mocniejszy szpic. Wykonane są z tych samych materiałów, wybierać możemy zatem znów spośród smyczków fibrowych, smyczków z drewna brazylijskiego – np. Hoefner AS-23, choć zdaniem niektórych wiolonczelistów nieco za lekki a przez to nie do końca zwrotny, lub Migma eg 139, przeważająca nad swoimi konkurentem srebrną owijką. Jednak to nie Migma, a Dorlfer oferuje w sklepie bardzo dobry wiolonczelowy smyczek fernambukowy – dużo elastyczniejszy i wytrzymalszy od wyżej wspomnianych poprzedników. Ma on oktagonalny przekrój, prostą żabkę, gładką śrubkę oraz mongolskie włosie.
Smyczki kontrabasowe
Smyczki kontrabasowe zdecydowanie różnią się budową od skrzypcowych, altówkowych i wiolonczelowych. Mają dużo bardziej wklęsły łuk, grubszy pręt oraz wydłużony szpic. Rozróżniamy dwa podstawowe typy smyczków kontrabasowych: francuskie – z żabką zbliżoną w budowie do smyczków mniejszych instrumentów, służące do grania z podobnym do wiolonczelowego ustawieniem ręki; oraz niemieckie - z wyższą żabką z charakterystycznym wycięciem, na którym umiejscowić należy palce podczas grania chwytem niemieckim, jakbyśmy trzymali smyczek od spodu. Smyczki niemieckie mają dodatkowo wydłużoną śrubkę przy żabce. To, na jaki smyczek zdecyduje się kontrabasista zależy wyłącznie od jego zapotrzebowania na dany model, nie warto analizować żadnych wad i zalet obu typów, po prostu każdy z nich zasadniczo różni się od siebie. Przykładem smyczka typu francuskiego dostępnego w naszym sklepie jest Hoefner AS-22 BF dla instrumentu ¾, wykonany z brazylijskiego drewna, niezbyt ciężki. Model BG, niemiecki, wykonany jest z dokładnie tych samych materiałów, różni się jedynie żabką. Innym dostępnym w sklepie smyczkiem typu niemieckiego jest Gewa glasser, wykonany z włókna szklanego, z owijką z nowego srebra. Jego pręt jest okrągły a zasuwka do żabki wykonana jest z nieozdobnego tworzywa sztucznego.
Czy wiesz, że…?
Entuzjaści wykonywania muzyki barokowej posługują się specjalnie do tego przeznaczonymi smyczkami. Jego żabka jest charakterystycznie zaokrąglona, szpic zdecydowanie wydłużony, a pręt nie tworzy kołyskowego łuku w stronę włosia, wręcz przeciwnie – jest całkowicie wyprostowany lub nawet lekko wygięty w drugą stronę. Smyczki te stworzone są na obraz sprzętów używanych ok. XVII wieku i mają służyć jak najwierniejszemu odwzorowaniu wykonawstwa muzyki barokowej.
Podsumowanie
Smyczek wybiera się zgodnie z indywidualnymi potrzebami muzyka, od tego najczęściej uzależniony będzie jego wygląd, waga czy rozmiar. Najsolidniejszym materiałem służącym do wyrobu smyczków jest drewno fernambukowe. Smyczki te są niezwykle trwałe i elastyczne, łatwo poddają się woli instrumentalisty, są zwrotne oraz skoczne. Bardziej przyjazną dla portfela młodego adepta sztuki opcją będą smyczki z drewna brazylijskiego – na pewno lepsze od tych robionych z tworzywa sztucznego. Jednak pamiętajmy aby po każdym graniu luzować włosie – pod wpływem temperatury i wilgotności powietrza może ono rozszerzać się i kurczyć, co doprowadzić może do nadmiernego naciągnięcia i pęknięcia pręta smyczka, a sklejony smyczek nigdy nie odzyska swojej pierwotnej wartości. Uczniowskie smyczki fibrowe polecane są w pierwszych latach nauki, odpowiednie dla mniejszych instrumentów, ale z czasem, gdy wprowadzone zostaną inne sposoby gry, taki sprzęt może okazać się niewystarczający.